مبحث: روابط دختر و پسر
چیزی به نام عشق» عشق یواشکی

سوال3: اینکه انسان نسبت به جنس مخالف خود علاقه مند بوده یا عشق او را در دل داشته باشد، بدون اینکه طرف مقابل یا کسی دیگر متوجه شود؛ آیا کار گناهی انجام داده است؟
پاسخ: مجموعه ی نیازهای عاطقی و غرایز دیگر در ایام جوانی، هر انسانی را به طرف دوست داشتن و عشق ورزیدن، حرکت می دهد. البته همان طور که در پاسخ به سوال قبلی گفتیم این مسئله امری کاملا طبیعی و بلکه مورد نیاز انسان است. مانند تمایلی که هریک از ما به غذا یا آب پیدا می کنیم. نکته ای که در اینجا اهمیت دارد، کنترل صحیح و عاقلانه ی احساسات و پرهیز از خطراتی است که ممکن است فرد را به گرفتاری های مختلف روحی و جسمی دچار سازد.

سوال را با دقت بیشتری نگاه کنیم!
اگر بخواهیم صورت های مختلف سوال را مورد بررسی قرار دهیم حداقل دو صورت در ذهنمان ترسیم خواهد شد:
صورت اول این است که این علاقه، مقدمه ی ازدواج است و صورت دوم آن که چنین نیست. اگر مقدمه ی ازدواج باشد، توجه به چند نکته لازم است:
الف) این علاقه و گرایش، باید عادی و طبیعی تلقی شود و نباید اجازه داد که شدت پیدا کند. افسردگی، افت تحصیلی، بد اخلاقی، سست شدن در انجام عبادات، نداشتن انتخاب درست در بحث همسر گزینی و ... از جمله عوارض مهار نکردن این علاقه هاست.

ب) از سوی فرد علاقه مند، نباید مستقیماً حرف یا رفتاری سر زند که نشانگر محبتش نسبت به معشوق باشد و الّا دردسرهایی (که در آینده به آنها اشاره خواهیک کرد) برای عاشق به وجود خواهد آمد.

کمی خودمانی تر!
اگر شما خواننده ی عزیز، پسر هستید و شرایط نسبی برای ازدواجتان مهیاست، این مسئله را با خانواده ی خود در میان بگذارید و با مشورت آن ها، اگر به این نتیجه رسیدید که او همسر مناسبی می تواند باشد، بخ خواستگاریش بروید. اگر دختر هستید و شرایط ازدواج برای شما مهیاست، می توانید علاقه ی خود را با شخصی واسطه در میان بگذارید. شخص واسطه، فردی با تجربه، امین، راز نگهدار و دلسوز باشد که بتواند با مهارتی خاص (بدون آنکه طرف مقابل متوجه شود که از سوی شما آمده)، شما را به او معرفی کند. مثلاً به او بگوید: اگر می خواهی ازدواج کنی، من دختر نجیبی سراغ دارم و ... مطمئناً اگر او قصد ازدواج داشته باشد و علاقه مند شما باشد، به خواستگاریتان خواهد آمد.

ولی در هر حال اگر شرایط ازدواج هنوز مهیا نیست و یا پس از مشورت به این نتیجه رسیدید که طرف مقابل، مورد مناسبی برای شما نیست، توصیه ی جدی می کنیم که پا را جلوتر نگذارید. کم کم او را فراموش کرده و بیش از این ذهن و فکر و زندگی خود را درگیر او نکنید. چون زندگی با فکر و خیال یک عشق توخالی که مطمئنیم به او نمی رسیم، یا اگر هم به او برسیم، هیچ شباهتی به یکدیگر نخواهیم داشت، خیلی اعصاب خردکن و کلافه کننده است و چه بسا دچار افسردگی ماری شویم!

تعجب نکنید. این یک اصطلاح جدید روانشناسی نیست. بلکه فقط بیان این مطلب، ما را به یاد لطیفه ای انداخت که کمی تا قسمتی با موضوع ما ارتباط دارد.

افسردگی ماری
حتما این لطیفه که داستان عشق مار است را شنیده اید که به این مضمون است که روزی یک مار، دوستش را دید که افسرده شده است. رفت جلو و از او پرسید که چه شده این قدر افسرده ای؟
مار، آهی کشید و گفت: دست روی دلم نزار که سالها عاشق ماری بودم که تازه فهمیدم تکه شیلنگی بیش نبوده!

... بگذریم
گفتیم که صورت دوم سوال این است که هدف شما از علاقه به فردی از جنس مخالف، ازدواج نیست. در این حالت باید به جواب سوال چهارم مراجعه کنید که در ادامه ارائه خواهیم کرد.
در پایان مناسب دیدیم که این حدیث زیبا را که از رسول خدا نقل شده است به شما تقدیم کنیم:

« هرکسی عاشق شود و عشق خود را بپوشاند و پاکدامنی ورزد و با این حال بمیرد، او شهید شده است.»

مبحث: روابط دختر و پسر
چیزی به نام عشق» تمایل طبیعی یا انحراف

سوال2: مدتی است نسبت به جنس مخالف خود، علاقه و کشش شدیدی دارم. آیا این حالت اشکال دارد؟ نوعی انحراف اخلاقی نیست؟
پاسخ: در مسیر زندگی هر انسانی، تغییراتی طبیعی به وجود می آید که چون معمولاً برای اولین بار اتفاق می افتد، ممکن است فرد را دچار سر درگمی و اضطراب کند و سوالات گوناگونی در ذهن او ایجاد نماید. یکی از این اتفاقات طبیعی که از زمان بلوغ برای هر انسانی کاملا محسوس است، علاقه و کشش نسبت به جنس مخالف خود است. احساسی جدید و کاملاً متفاوت با سایر احساساتی که قبلاً داشته، حسی همراه با محبت و حیا.

حتما تا به حال در موقعیتی قرار گرفته اید که به شدت گرسنه شده باشید. در آن وضعیت، اگر غذایی ببینید یا بوی مطبوع آن را استشمام کنید و یا حتی اگر کسی آن غذای لذیذ را برای شما توصیف کند، آب دهانتان راه می افتد و معده اسید تولید کرده و فکر و ذهنتان متوجه غذا می شود. چرا این طور است؟ آیا بدن شما ایرادی پیدا کرده؟ مطمئناً جواب خواهید داد که خیر، بلکه به غذا احتیاج پیدا کرده ام و باید نیاز خود را ( البته به طور صحیح ) برطرف کنم.

مساله ی تمایل به جنس مخالف نیز دقیقاً همین طور است. خدای متعال بر اساس حکمت و تدبیری که دارد. خدای متعال بر اساس حکمت و تدبیری که دارد، انسان را طوری خلق کرده که در ابتدای تولد، ارتباط او با مادرش بسیار شدید است. به مرور، نسبت به افرادی دیگر مانند پدر و خواهر و برادر و سایر اطرافیان، احساس نزدیکی و تعلق خاطر پیدا می کند. در ادامه و با رشد بیشتر، با افرادی دیگر ارتباط برقرار می کند که نامشان را '' دوست '' می گذاریم. نوع ارتباط و نوع احساسش نسبت به دوست در مقایسه با پدر و مادر کاملاً متفاوت است. احساس او در مرحله ی بلوغ نسبت به جنس مخالف، کاملاً متفاوت با مراحل قبل است و همین کشش و علاقه، زمینه ی ازدواج و طی کردن سایر مراحل زندگی را برای او فراهم می کند.

تا کنون فکر کرده اید که اگر دختری نسبت به پسری یا برعکس، علاقه پیدا نمی کرد، هیچ ازدواجی صورت نمی گرفت، هیچ کس در زندگی به آرامش نمی رسید و اصلا تولید مثلی صورت نمی گرفت. حال اگر انسانی روی زمین نبود، عاقبت این دنیا چه میشد؟ پس جا دارد که بگوییم عجب نعمت بزرگی خدا به بشریت عنایت کرده، نعمتی که منشاء برکات و تحولات بزرگی در زندگی می شود.

نتیجه این که، احساس علاقه نسبت به جنس مخالف یک امر غریزی و کاملا طبیعی است که ظهور و بروز آن هم زمان با دوران بلوغ، از هر انسان سالمی انتظار می رود و از نعمت های بزرگ الهی به حساب می آید. درک این علاقه در سن بلوغ، نشانه ی سالم بودن روان آدمی و نوید دهنده ی آمادگی او برای ازدواج کردن و آلوده نکردن خود به شهوت پرستی و گناهان جنسی است.

مبحث: روابط دختر و پسر
چیزی به نام عشق» عشق پاک

سوال1: عشق چیست؟ آیا در روابط دختر و پسر، عشق پاک وجود دارد یا نه؟
پاسخ: به نظر می رسد یکی از رایج ترین و البته مظلوم ترین واژه ها، واژه ی «عشق» باشد. تکیه کلام متداولی است که البته استفاده ی از آن بسیار زیاد است. به همین دلیل هر کسی آن را از نگاه خودش و در جهت هدفی که دارد، تعریف می کند. روزی شاگردی معنای عشق را از معلم های خود پرسید.
معلم هندسـه جواب داد: نقطه ای که حول محور نقطه ی قلب جوان می گردد!
معلم تــــــاریـــــخ گفـت: سقوط سلسله ی قلب جوان است!
معلم زبـــــــــــــان گفت: هم پای Love است!
معلم زیــــســـــت گفت: عشق تنها میکروبی است که از راه چشم وارد می شود!
معلم شیـمی پاسخ داد: تنها اسیدی است که درون قلب اثر می گذارد!
استاد علــــــــــوم گفت: عشق تنها عنصری است که بدون اکسیژن می سوزد!
استاد ریــــــــاضی گفت: عشق تنها عددی است که هرگز تنها نیست!
استاد زبان فارسی گفت: عشق تنها کلمه ای است که ماضی و مضارع ندارد!
و همین طور سایر دبیران هر کدام از نگاه خود به این سوال جواب دادند.

البته اگر این دانش آموز، از ساندویچ فروش محله ی خودش معنای عشق را می پرسید؛ لابد جواب می شنید که عشق مثل ساندویچی است که دو نفر از دو طرف شروع می کنند به خوردنش. وقتی به هم می رسند که تمام شده باشد!
یا اگر همین سوال را از یک نفر ساعت ساز می پرسید، شاید این طور جواب می داد که عشق مانند ساعتی شنی است. هم زمان که قلب را پر می کند، مغز را هم خالی می کند!

اما واقعا عشق چیست؟
اگر قرار باشد که فارغ از تقسیم بندی ها و تعاریف مختلفی که مطرح شده، به طور خلاصه و ریشه ای این واژه را بررسی کنیم؛ باید بگوییم که از نگاه واژه شناسی، عشق یک واژه ی عربی است و از یک گیاه به نام ''عشقه'' نام گرفته است که در فارسی به آن پیچک می گوییم.
این گیاه وقتی به بدنه ی درختی می چسبد راه تنفس آن را می بندد تا این که کم کم آن درخت زرد شده، برگهایش می ریزد و سرانجام خشک می شود. در این هنگام می گویند: این درخت را عشقه گرفت. این نحوه رابطه ی بین درخت و پیچک بیانگر رابطه ی عاشق و معشوق است.
استاد مطهری، عشق را مافوق محبت می داند و آن را از ویژگی های انسان شمرده و می گوید: در حیوانات، چنین حالتی مشاهده نشده است. یعنی، عشق میلی است درونی که ریشه در فطرت دارد.
علاقه و عشق، محصول توجه به کمال است. انسان زمانی که در چیزی و یا کسی کمالی را می بیند، به آن علاقه مند می شود. اگر کشش به هر دلیل قوی باشد، این علاقه به عشق منجر می شود. اما از آجا که ادامه ی رشته ی محبت گاهی از کنترل عقل و حواس آدمی خارج می شود و حتی گاهی، عقل و قوای بدن را بدون اراده تحت شعاع قرار می دهد؛ ممکن است خط آفرین باشد.
لذا باید بین عشق و هوس های زودگذر تفاوت قائل شد. چون این گونه هوی و هوس ها مانند گرگ هایی اند که خود را در پوستین میش عشق مخفی می نمایند. مسلما این یک استفاده ی ابزاری و یک خیانت آشکار به مباحث عشق و عاشقی است.
اما این که آیا روابط دختر و پسر ـ که هر کدام به اسم عشق اقدام به این ارتباط می نمایند ـ واقعا عشق پاک است یا هوی و هوس؟!
هنوز قضاوت در این مورد زود است و باید این روابط را از زوایای بیشتری مانند انگیزه ها، آسیب ها و آثار آن بررسی کنیم. به قول معروف این بحث هنوز مثل میوه ی کالی می ماند که چیدن آن خیلی زود است. در واقع می خواهیم که خود خواننده پس از اتمام بحث به این جمع بندی برسد که آیا واقعا عشق موجود در این گونه روابط، عشقی پاک است یا ... ؟