امام علی [علیه السلام] می فرمایند:
رفاقت و دوستی یک نوع خویشاوندی اکتسابی است.

راه های دوست آزمایی:
1. در حال بی نیازی و فقر، دوستی او عوض نشود.
امام باقر [علیه السلام] می فرمایند:«بدترین دوست کسی است که تو را به هنگام بی نیازی ات حفظ کند و به وقت تنگ دستی رها سازد.»

2. به هنگام عصبانیت، بدگویی تو را نکند.
امام صادق [علیه السلام] می فرمایند:«دوستی که سه بار از تو عصبانی شد؛ ولی بدگویی تو را نکرد و کلام ناسزا از دهانش خارج نشد، او را برای خود نگه دار.»

3. به نماز اهمیت بدهد.
قرآن می فرماید:«ای اهل ایمان! با آن گروه از اهل کتاب و کافران که دین شما را به بازیچه گرفتند، دوستی مکنید. زمانی که شما ندای نماز بلند می کنید، آن را به مسخره بازی می گیرند؛ زیرا آن قوم مردمی نادان و بی خردند.»

4. در هنگام سختی و راحتی انسان، اهل نیکی باشد.
امام علی [علیه السلام] می فرمایند:«دوستان در سختی ها امتحان می گردند.»

5. هنگام از بین رفتن توانایی انسان، دوستی اش از بین نرود.
امام علی [علیه السلام] می فرمایند:«هنگام از بین رفتن قدرت انسان، دوست از دشمن شناخته می گردد.»

امام علی [علیه السلام] در وصایای خود به امام حسن [علیه السلام] می فرمایند از دوستی با این افراد اجتناب کن:
1. پسرم از دوستی با احمق بپرهیز، چرا که می خواهد به تو نفعی رساند اما دچار زیانت می کند.
2. از دوستی با بخیل بپرهیز، زیرا آنچه را که سخت نیاز داری از تو دریغ می کند.
3. از دوستی با بدکار بپرهیز، که با اندک بهایی تو را می فروشد.
4. و از دوستی با دروغگو بپرهیز، که او به سراب ماند، دور را به تو نزدیک و نزدیک را به تو دور می نمایاند.